Recensies De miraculeuze come-back van Mea L. Loman

Zwolse Courant: Huiveringwekkend drama Graficus

Toneel. Heerde Dorpshuis: ‘De miraculeuze comeback van Mea Loman’ van Ton Vorstenbosch en Guus Vleugel door toneelgroep Graficus, geregisseerd door Jan Hendriks.

Trapje af, trapje op en daar staat ze dan aan het eind van van het melodrama op een klein podium en zingt: ‘Non, je ne regrette rien’ (‘Nee, ik heb nergens spijt van’). Huiveringwekkend maakt ze haar comeback in het succesprogramma van de amateurgroep Zon en Vreugd, die regelmatig optreedt in bejaardentehuizen.

Deze come-back heeft Mea Lomen heel wat gekost. Alles heeft ze ervoor over gehad. Totale ontwrichting van haar gezin, sterfgevallen, ellebogenwerk, zelfmoordpogingen van haar enige zoon, overspel en echtscheiding… Niets kon haar afbrengen van dat ene doel: terug op het podium en de ster uithangen. Ton Vorstenbosch en Guus Vleugel hebben in dit melodrama op satirische en indringende wijze stelling genomen tegen het verschijnsel assertiviteit, voor jezelf opkomen, zelfontplooiing. Ze typeren het teveel hiervan in een doorgedraaide vrouw, Mea Loman, die maar aan één ding kan denken en het gevoel heeft een grote artistieke gave te bezitten die ze moet ontplooien en uitdragen.
Alles moet daarvoor wijken. Ze heeft nergens aandacht voor. Alle mensen in haar directe omgeving worden ondergeschikt aan haar grote doel.

Diepe indruk

Graficus weet de verschillende karakters raak te typeren. Ondanks alle clichés, waarvan ook dit melodrama bol staat, maakt het diepe indruk op de toeschouwers.
Regisseur Jan Hendriks heeft door middel van een strakke regie de spanning optimaal benut. Het decor en de aankleding versterken deze regie. Het tuttige van Zon en Vreugd aan de ene kant, waarvan de leden elkaar nauwelijks het licht in de ogen gunnen, en het dwangmatige optreden van Mea Loman zorgen voor felle contrasten. Slijmen en trappen zijn aan de orde van de dag, net naar gelang het op dat moment het beste uitkomt.
Na vijf jaar wil Mea haar sterpositie weer innemen, maar niemand in Zon en Vreugd zit op haar te wachten. Met uitzondering dan van de aan de kant geschoven Ber Schaap (Herman Hafkamp) die ze door haar scrupules ook nog de dood injaagt.

Ondergang

Zonder de andere acteurs van Graficus te kort te doen verdienen toch het spel van zoon Freek (Willem Westhoff) en Mea Loman (Liesbeth Laurensse) een extra vermelding. De karakters van beiden kwamen uitstekend uit de verf. Zoon Freek ontsnapt volkomen aan het clichématige en kijkt als het ware vanaf de zijlijn toe hoe alles gebeurt, zonder er iets aan te kunnen veranderen. Dit wordt uiteindelijk zijn ondergang. Wanneer zoonlief Freek alleen achterblijft en moeder hem opnieuw in de steek laat, kun je in de zaal een speld horen vallen.
Mea schittert vooral in de slotscène, waarnaar langzaam maar zeker wordt toegewerkt. Als gebroken vrouw staat ze op het kleine podium. Aanvankelijk schuchter, maar later vol overtuiging klinkt het ‘Non rien de rien’. De zaal ligt als het ware ‘huiverend aan haar voeten’: ondanks de weinig fraaie manier waarop Mea Loman haar doelstellingen heeft proberen te realiseren, heeft het publiek toch bewondering voor deze vrouw.

LO VAN DER WULP

Apeldoornse Courant:
Een pakkende soap door Toneelgroep Graficus

Voorstelling: ‘De miraculeuze come-back van Mea L. Loman’ van Ton Vorstenbosch en Guus Vleugel door Toneelgroep Graficus. Regie: Jan Hendriks. Gezien: 7/3 Huis voor Schoone Kunsten APELDOORN.

Het slotbeeld: een vierkante meter podium. Daarop Mea L. Loman. Ze zingt: “Non, je ne regrette rien.” Eindelijk maakt ze haar come-back in het succesprogramma van de amateurtheatergroep Zon en Vreugd. Een terugkomst na veel ellebogenwerk, hartinfarcten, sterfgevallen, zelfmoordpogingen, overspel en echtscheidingen.

Auteurs Ton Vorstenbosch en Guus Vleugel hebben met ‘De miraculeuze come-back van Mea L. Loman’ een melodramatische satire geschreven, gericht tegen het verschijnsel assertiviteit, zelfontplooiing, voor jezelf opkomen. Zij schetsen de geschiedenis van Mea L. Loman, huisvrouw, verknipt door het gevoel een grote artistieke gave te hebben in het brengen van Franse chansons. Na een afwezigheid van vijf jaar uit de amateurtheatergroep wil ze haar sterstatus binnen de groep weer innemen. Niemand zit op haar te wachten. De door jaloezie gedreven toneelgroep niet, en haar werkloze man en zelfmoordpogingen ondernemende zoon zeker niet. Mea laat zich door niets tegenhouden.

Een drama pur sang zou het kunnen worden, als je de melodramatische clichés over het hoofd zou zien. Met die accentuering en daarop gedoseerd geregisseerd, ontwikkelt zich een scherpe, maar vooral ook kluchtige satire, waar heel wat bij gelachen kan worden. maar melodrama is ook drama. Met alleen goede clichés en typeringen ben je er niet. Er moeten ook diepere lagen in de spelers aangeboord worden.

Amateurtoneelgroep Graficus uit Apeldoorn heeft een goede naam en goede spelers. En in Jan Hendriks een regisseur met zeer veel gevoel voor details en een ijzeren discipline in het uitzetten van scènes. De karikaturele typeringen zijn zonder uitzondering prima: lekker vet gemaakt, licht schmierend, maar zeer acceptabel. De diepere lagen in de rolfiguren komen wat weinig aan de oppervlakte, het echte drama blijft vrijwel uit. Met uitzondering van een imponerende zoon Freek en die werkelijk ontroerende slotscène.
Mea L. Loman zingt. “Non, je ne regrette rien”. Als gebroken vrouw, maar ze staat waar ze wil, ondanks echtscheiding, ondanks dode zoon. En ondanks dat er een keiharde, zakelijke vrouw is gespeeld, worden er her en der in de zaal traantjes weggepinkt. Het maakt deel uit van de onversneden soap, waarop Graficus haar publiek in haar nieuwste voorstelling trakteert.

LOEK VAN VOORST